Wat is een businessplan?

In je businessplan maak je duidelijk waarover je zaak gaat en wie er allemaal meespeelt. Het is de handleiding van je bedrijf. Daarin geef je het antwoord op enkele cruciale vragen, zoals:

• Wat is je missie? Waarom zet je dit bedrijf op? Of waarom heeft de wereld nood aan een zaak zoals de jouwe?
• Wat is je strategie? Wie zijn je klanten? Als je een product aanbiedt, hoe ga je dat produceren? Hoe wil je je aanpak financieren? Waarom zijn jouw keuzes de beste?
• Wat is jouw beslissing over “de 4 P’s” van marketinggoeroe Philip Kotler?

P1: hoe positioneer je je zaak? Met andere woorden: waarom zal de doelgroep kiezen voor jouw aanbod, en niet dat van je concurrenten?

P2: welke prijs heb je voor ogen?

P3: op welke plaats is je aanbod te koop of te vinden? Dat kan dus ook het internet zijn.

P4: hoe voer je promotie? Anders gezegd: hoe gaat je doelgroep je bedrijf leren kennen?

Heb je wel een businessplan nodig?

“Het mag, maar het hoeft niet” zei je leerkracht vroeger vast wel eens in de klas. Dat is ook hier het geval. Je moet geen ondernemingsplan opstellen, maar je scoort er goede punten mee bij iedereen die nuttig kan zijn voor jouw zaak, zoals investeerders en eventuele partners. Een prima plan bewijst dat je geen luchtkastelen bouwt, maar goed nadenkt en planmatig werkt.

Zo’n bedrijfshandleiding is bovendien ook handig voor jezelf. Het bevat immers je missie. Waarom doe je het allemaal? Een goed businessplan inspireert en motiveert. Het geeft jou de brandstof en de zuurstof om elke dag het beste van jezelf te geven voor je zaak.

Hoe begin je concreet aan je businessplan?

Dat doe je door jezelf de juiste vragen te stellen. Als je die vragen eerlijk beantwoordt en toelicht, krijg jij – net als je potentiële partners en investeerders – een helder beeld van de haalbaarheid van jouw plannen.

Een handig hulpmiddel hiervoor is het Business Model Canvas.

Aan de hand van 9 bouwstenen geef je een antwoord op de vraag hoe je zaak waarde creëert, levert en behoudt. Je Business model canvas behandelt volgende vragen:

1. Wie zijn je klanten? (Customer segments)

De juiste klanten vinden als zelfstandige en bepalen van de doelgroep waaraan je producten of diensten verkoopt, is heel belangrijk. Beschrijf de karakteristieken, zoals leeftijd, geslacht, interesses, gewoontes ... van een (potentiële) klant. Groepeer je klanten in segmenten om makkelijker in te spelen op de verschillende behoeften van specifieke klanten. Vragen om te stellen:

• Wie zijn je klanten? En welke klantengroepen wil je bedienen?
• Wat zijn de behoeften van deze klanten(groepen)?
• Hoe ziet hun aankoopgedrag (behoeften, koopkracht, bestedingspatroon ...) eruit en wat kan hun aankoopbedrag beïnvloeden?

2. Wat bied je aan? (Value proposition)

Je waardepropositie beschrijft wat je product of dienst aan waarde levert aan je klant. Dit is het fundament van je onderneming. De waardepropositie vertelt waarin jij het verschil maakt ten opzichte van je concurrenten. En dus ook de reden waarom klanten jouw onderneming boven een andere verkiezen. Vragen om te stellen:

• Welke producten/diensten bied je je klanten aan?
• Welke problemen van de klant los je op en in welke behoeften voorzie je?
• Waarom denk je dat je project zal slagen (vernieuwend concept, ‘gat in de markt’ ...)?
• Waarom zou de klant je producten/diensten aankopen en niet die van je concurrenten?
• Welke elementen maken je zaak en/of producten voor de klant uniek?

3. Hoe bereik je je klanten? (Channels)

Een goed marketingplan is een absolute must om te bepalen via welke wegen de klant in contact komt met jou. Dit bepaalt namelijk op welke manier de klant onderdeel wordt van je verkoopcyclus. Vragen om te stellen:

• Waar bevinden je klanten zich?
• Via welke kanalen kan je ze bereiken en op de hoogte houden van je aanbod? (bv. social media, events, e-mail, netwerking, SEO, blog ...)
• Welk imago wil je uitstralen en hoe zal je dit bereiken?
• Heb je al een huisstijl (logo, slogan, eenvormige lay-out en kleurgebruik, inrichting, stijl van omgang met klanten ...)?
• Aan welke criteria moet je vestigingsplaats voldoen op het vlak van bereikbaarheid, parkeermogelijkheden, passage, uitbreidingsmogelijkheden, toegankelijkheid, zichtbaarheid, sfeer en inrichting, uitstraling ...?

4. Hoe hou je contact met je klanten? (Customer relationships)

Om een goede relatie met je klanten te onderhouden, moet je bepalen via welke kanalen je met hen in contact zal staan. Vragen om te stellen:

• Op welke manier willen je klanten gecontacteerd worden? (internet, eigen website, beurzen, mailings, flyers, advertenties, via partners, discussiefora, sociale media ...)
• Hoe zal je de kwaliteit van je producten/ diensten garanderen (garantie, service, dienst na verkoop …)?
• Hoe verloopt de interactie?

5. Waaruit haal je je inkomsten? (Revenu streams)

Zonder inkomsten kan je als ondernemer niet overleven. Spendeer voldoende tijd aan het nauwkeurig bepalen van je belangrijkste inkomstenbronnen, zodat je weet waar je voorstaat. Vragen om te stellen:

• Waar verdien je je geld mee?
• Hoeveel klanten heb je nodig?
• Hoeveel omzet moet je draaien om winst te maken?
• Wat zijn je belangrijkste inkomstenbronnen?
• Zijn er nog andere mogelijke inkomstenbronnen?

6. Wat heb je nodig? (Key resources)

Het geheel van middelen en mensen die de onderneming nodig heeft om zaken te doen. Vragen om te stellen:

• Welke mensen en middelen zijn cruciaal om toegevoegde waarde te kunnen leveren aan je klanten?
  • Fysieke middelen: kantoorruimte, computers, auto ...
  • Intellectuele middelen: patenten, auteursrechten ...
  • Menselijke middelen: kennis en skills
  • Financiële middelen: kredieten, cash …
• Met hoeveel voorraad zal je starten per productgroep?

7. Wat doe je en hoe doe je het? (Key activities)

Dit is een beschrijving van de belangrijkste activiteiten die een onderneming moet doen om te zorgen dat haar businessmodel werkt. Door unieke strategische acties te ondernemen, voeg je kwaliteit toe aan je product. Denk aan de expertise die je hebt, de technologie die je gebruikt, enzoverder. Vragen om te stellen:

• Wat zijn je belangrijkste activiteiten?
• Hoe zorgen deze voor de nodige meerwaarde in de kwaliteit van je product, het onderhouden van de relatie met je klant en bij het werven van nieuwe klanten?
• Wie neemt er welke taak op zich en welke taken kunnen uitbesteed worden aan andere partijen?

8. Wie zal je helpen? (Key partners)

Jij moet je focussen op je kernactiviteiten en kan daardoor niet alles zelf doen. Daarom heb je partnerships nodig om succesvol te zijn en te kunnen groeien. Dit zijn externe partijen, andere bedrijven, leveranciers, ... die je nodig hebt om voldoende meerwaarde te leveren aan je klant. Let op: het gaat hier niet om leveranciers die makkelijk inwisselbaar zijn – zoals een groothandel – maar over partners met speciale kennis of capaciteiten die jij niet hebt. Vragen om te stellen:

• Met welke leveranciers zal je samenwerken en waarom (betalingstermijnen, service, imago, kwaliteit, ligging, leveringsvoorwaarden ...)?
• Welke andere partners kunnen je helpen om nog meer waarde te creëren voor je klanten?

9. Wat zijn je belangrijkste kosten? (Cost structure)

De kostenstructuur geeft alle kosten weer die nodig zijn om het businessmodel te laten werken. Zowel de vaste als de variabele. Niet vergeten dat je eigen tijd ook een kost is. Vragen om te stellen:

• Wat zijn je belangrijkste kosten?
• Welke kosten zijn vast en welke variabel?
• Waar zijn er besparingen mogelijk/nodig?
• Zijn er segmenten met veel kosten en relatief weinig inkomsten?

Eindigen doen we met een laatste tip:

Heb je alle vragen beantwoord? Neem je businessplan mee en toets het af met je boekhouder. Een goede boekhouder speelt in op jouw ambities. Hij of zij kaart dus bepaalde kwesties zelf aan: kostprijs, sociale bijdragen, mogelijke subsidies, ...